Naast mijn werk als directeur organisatie en ontwikkeling bij Plata heb ik nog een grote liefde: bamboe. En door de jaren heb ik ontdekt dat die twee dingen meer overeenkomsten hebben dan je in eerste instantie zou denken.
Thuisblijvers en lastpakken
Bamboe is er in veel varianten. Er zijn soorten die ongebreidelde groei laten zien, en die zich met moeite laten begrenzen, echte lastpakken.
En er zijn er die rustig en tevreden thuisblijven en nergens heen gaan.
Voor wie 1½ meter geen opgave is en waar je je geen zorgen over hoeft te maken. Deze brave broeders – pachymorf of polvormig in bamboespeak – kun je met een gerust hart overal inzetten.
Het zijn de werkers in de organisatie waaromheen je kunt structureren.
Psychopatische bamboe
Van een heel ander kaliber zijn de leptomorfe of woekerende soorten. In het begin houden ze zich keurig aan de afspraken en komen amper van hun plaats, maar na een tijdje gaan ze op de loop. Ze hebben nu eenmaal grote moeite zich te beheersen.
Die leptomorfen zijn de psychopaten onder de bamboe. Er zijn erbij die je zo maar op volstrekt onverwachte plekken tegenkomt, meters verderop. Het zijn types die zich door niemand laten tegenhouden.
In organisaties heb je ze ook. Ze varen hun eigen koers, zijn wars van iedereen die boven hen staat en kennen maar één richting: hollend de toekomst in.
Overleven en hamsteren
In het algemeen laat bamboe zijn meest extreme gedrag zien als het onder stress staat. Want ook bamboe schiet in de overlevingsstand bij grote verandering, bijvoorbeeld als ze kaalgevreten worden, bij extreme droogte, bij zeer strenge vorst of bij massale sterfte, die soms optreedt als bamboe bloeit, wat overigens maar eens in de 50-100 jaar voorkomt!
Onder extreme stress gaat ook bamboe hamsteren, gaan ze ondergronds en wachten tot de omstandigheden bestendige groei weer toelaten.
Behalve de echte woekeraars dan, die geen geduld kunnen opbrengen.
Enfin, bamboe: het zijn net mensen.
