Onlangs liet ik me meenemen in het initiatief om meer met taal te doen. Ik werd daarvoor gevraagd, omdat ik schrijf en dicht.
Ik reageerde op de uitnodiging om mee te doen met:
- Beginnen met wat we nu kunnen doen, lijkt me goede aanpak. Dan bouwen we iets op door te doen. Openen!
- Mogelijk ook komen er andere ideeën op tafel als we er omheen zitten met een groepje. Wel om ons heen blijven kijken. Openstaan!
- Er spelen ook praktische zaken zoals overvolle planningen en agenda’s. Daar kunnen we zelf allemaal ook over meepraten! Dat vraagt dan om ruimte te maken voor nieuwe keuzen. Open maken!
Ik verstuurde dit bericht, maar iets onbestemds bleef aan me trekken. Dit bericht was niet af. Een onrustige nacht later schreef ik:
Openen, openstaan en openmaken. Die drie woorden lieten me niet los. Ik heb dat eerst zelf te doen, voordat ik anderen erom vraag. Ik heb in mijn eerdere reactie een beginnetje gemaakt, zoals ik steeds opnieuw beginnetjes moet maken om me te openen, me open te stellen en ook openmaak wat opgesloten zit, ja in mij.
Door die drie woorden kwam ik precies bij het motief voor me uit om te schrijven en te dichten.
Ik heb taal nodig om de chaos in mij te kunnen duiden. Door iets te benoemen wordt het bewust gemaakt en alleen al daarom minder groot, minder lastig, minder beladen, minder pijnlijk of verdrietig. En minder overdreven ook. Hoe vaag dit ook mag overkomen.
Door te benoemen krijgt iets vaags een concrete vorm in een woord of zinnetje. Dat helpt. En, door iets te verwoorden krijgt het betekenis, inhoud. De vertaling van mijn chaotische binnenwereld helpt me te delen wat er in me omgaat. Daardoor gaat de druk die in mij is opgebouwd er wat af.
Onze samenleving zit bomvol opgebouwde onderdrukte gevoelens en gedachten. Dat is ongezond.
Zonder taal resteert ons mensen de natuurlijke basale uitingsvormen te gebruiken. Bewegen, desnoods jezelf uitputten. Zolang je je omgeving daar niet mee belast, is dat ook prima. Met dien verstande, dat ik na dit soort inspanningen nog steeds niet begrijp, wat er in me omgaat. Bewustwording vraagt meer dan afreageren.
De woorden ‘openen’, ‘openstaan’ en ‘open maken’ brachten me tot de realisatie, hoe wezenlijk taal voor me is. Het is mijn uitlaatklep, maar het is ook meer dan dat. Het laat me begrijpen wat er in me omgaat. Al dichtend komen eerst de woorden in me op. Die noteer ik. En daaruit komt iets voort. Ik snap mijn eerste woorden dikwijls nog niet, maar weet al wel iets over het belang om die te uiten. Ik snap het wel achteraf. Dan neem ik ook mijn verantwoordelijkheid voor de tekst.
Dan kan ik daarover in contact komen met een ander. Die heeft ook een binnenwereld. Daarin speelt ook wel eens wat. Ik zal toch de enige niet zijn met ongerijmde en ongeduide (volgens de spellingpolitie schrijf ik dit woord niet goed, maar wat weet die politie dan eigenlijk van dit woord!?) ervaringen en herinneringen.
Taal brengt binnenwerelden samen, hoe verschillend die ook zijn. Juist daardoor, vermoed ik zelfs, nieuwsgierig als wij mensen zijn. Zo leren we elkaar begrijpen. Ik ben me meer dan ooit bewust, dat door mijn binnenwereld te verwoorden ik anderen help te vertalen wat er zoal van binnen kan spelen. Niet omdat ik weet hoe dat voor een ander is, maar omdat anderen van mij kunnen afkijken: hoe ik me door het leven beweeg, hoe ik voel en hoe ik denk. Hoe onhandig soms ook.
Zo zie ik het schrijversbestaan. Zo is dat voor mij. Ik hanteer taal om orde te brengen in mijn innerlijke chaos. Lang heb ik gedacht, dat ik dat vooral voor me moest houden. Wat moet een ander met mijn gedoe!? Maar die gedachte bleek gebaseerd op loyaliteit aan het verleden, waarin voor mij gold dat ik alleen goed kon doen als dat voor een ander bedoeld was. Nu zie ik in, dat taal bijdraagt aan het delen van ervaringen en dat we elkaar daarmee juist kunnen helpen. Ik hoef me niet meer in te houden. Ik mag me uiten met woorden.
Mensen met korte lontjes – een actueel thema – hebben eigenlijk behoefte om gehoord te worden.
Dus ja, openen! Door me met taal open te stellen en iets open te maken. Ik doe dat voor mij en ben zo ook dienstbaar aan wie mijn woorden lezen wil.
Daarom is taal volgens mij belangrijk, voor mij, voor de ander en voor de samenleving.
Dank voor het lezen,
Willem de Bondt
Op en om
Op en om
Open om
Openen om
Open staan
Om open
maken
Om Woelen
Op Spelen
Om Spoelen
Uit Spuien
Op Duiken
Uit Huilen
In Helen
Om Samen
In Sluiten
Een beeld van openen
