Hoe komt men nader tot elkaar

Terwijl de oorlog zo vlak bij ons raast door Oekraïne, zijn er op hoog niveau gesprekken gaande. Met het doel om tot een oplossing te komen die het geweld doet stoppen. Dat is complex in de situatie daar. Maar in het algemeen komt er in conflictsituaties altijd een fase dat er onderhandeld moet worden. Hoe kan men dan bij elkaar komen?

Autonomie

Transactionele Analyse is een filosofie. Een communicatietheorie die helpt effectiever te communiceren. In Transactionele Analyse is het streven naar autonomie en autonoom handelen een doel. In de jaren 60 van de vorige eeuw, was dat een prachtig streven. Echter nu, met een sterk ver-individualiseerde maatschappij, is er behoefte aan een gevoel van ‘erbij horen’. Autonomie is bij een behoorlijk deel van onze samenleving belangrijker geworden dan dat gevoel ervaren van ‘erbij horen’. Die laatste gemeenschapszin komt op momenten dat het echt heel hard nodig is, naar boven drijven. Dan staan we samen sterk om slachtoffers van die oorlog op te vangen en geld te geven voor het oplossen van de ergste nood.

Als iedereen volop in zijn of haar autonomie gaat staan, dan is er het risico dat we neigen naar egocentrisch denken. Ik ben dan belangrijker dan jij. Voorbeelden genoeg, zou ik zeggen. In conflictsituaties is deze doorgeschoten autonomie vaak wat maakt dat conflicten escaleren.

Homonomie

Desmond Tutu zei: “My humanity is bound up in yours, for we can only be human together.”

Mijn menselijkheid is verbonden met de jouwe, want we kunnen alleen samen mens zijn. Prachtig, niet?

Alleen als we samen sterk staan, kunnen we de gigantische problemen op moeder aarde succesvol oplossen. Het is belangrijk dat we daarvoor samen kijken. Vanuit verbondenheid.

In de Jaren 70 van de vorige eeuw, beschreef Andras Angyal het begrip ‘homonomie’.

“We identify with the person so that we feel our life extending beyond ourselves and involving other people.” (Angyal,1973)

Homonomie is een frisse stroming in Transactionele Analyse en gaat uit van verbondenheid. De behoefte om deel uit te maken van iets dat groter is dan jijzelf. Wanneer we samen een probleem aanpakken, dan zijn wij meer dan de som der delen. Er kunnen dan prachtige dingen ontstaan. Autonomie is en blijft nuttig en belangrijk, en tegelijkertijd is het zinvol om een balans te vinden tussen het WIJ en het IK. Meer aandacht voor de groep en de rol van de IK daarin.

Balans is belangrijk, want het is tegelijk ook belangrijk dat er aandacht blijft voor de IK. Anders worden we allemaal hetzelfde en dat is eveneens niet helpend.

Een Afrikaans gezegde luidt: “Umuntu, ngmuntu, ngabantu.” Het betekent zoveel als: “Een mens is een mens vanwege de andere mensen.”

In essentie zijn wij nog altijd afhankelijk van elkaar in de groep. In welke groep dan ook. Het is belangrijk dat we dat weer ten volle beseffen en op zoek gaan naar de verbinding.

Hopelijk komt er vanuit de historische verbondenheid van Russen en Oekraïners een oplossing die beide volkeren helpt om met behoud van identiteit voort te kunnen leven. Hoe absurd en uitzichtloos de huidige situatie ook is.